Hoe grafische kunst ‘hip’ werd
, door Melanie Dumay, 2 min lezen
In de 19e eeuw leidde de herontdekking van Rembrandts etsen tot hernieuwde interesse in etstechnieken, die zich ontwikkelde van zwart-wit naar kleurgebruik en als zelfstandig medium erkend werd. Tegelijkertijd introduceerde Alois Senefelder de lithografie, een techniek die eerst bedoeld was voor het reproduceren van schilderijen maar al snel breder toegepast werd, mede dankzij adoptie door toonaangevende kunstenaars zoals Picasso. Na de Tweede Wereldoorlog werd Parijs het centrum van deze nieuwe grafische kunstbeweging, gevolgd door ontwikkelingen in Londen en een soortgelijke opleving in de VS. In Nederland bloeide de grafische kunst snel op, met Amsterdam als een belangrijk centrum voor creatie en innovatie. Hedendaagse kunstenaars zoals Karel Appel en Marlene Dumas blijven de grafische kunst verrijken, zoals te zien is op Collectioneurs.nl.
Introductie tot de Herontdekking van Etstechnieken
In de 19e eeuw ontstond ineens interesse en belangstelling voor etstechnieken. Aanleiding daartoe waren de ontdekkingen van de etsen van Rembrandt. Etstechniek werd vanaf dat moment gezien als een zelfstandig medium, maar! Deze techniek werd tot dan toe alleen nog maar en voornamelijk gebruikt in zwart-wit kunstwerken, op een later moment werd daar kleur aan toegevoegd. Etstechnieken zijn vanaf dat moment herontdekt, met dat verschil dat er steeds meer kleur werd toegepast. Lithografie deed ook zijn intrede in die tijd: niet als herontdekking maar als nieuwe uitvinding!
Opmars naar lithografie
Deze techniek werd in eerste instantie vooral ingezet in de lijn van van etstechnieken, namelijk: het reproduceren van schilderijen. Gaandeweg bleek alleen dat dat niet zo eenvoudig was om de glans van olieverfschilderijen te evenaren met de litho-techniek.De lithografie techniek, uitgevonden door Alois Senefelder eind 18e eeuw, bleek veel meer mogelijkheden te hebben, in ieder geval meer dan een reproductietechniek. In eerste instantie werd deze techniek gebruikt voor handgeschreven teksten en muziek. Maar de techniek kon als eigen medium beschouwd worden; dat blijkt ook wel door de toepassing door hedendaagse kunstenaars van litho’s.
Parijs centrum van ontwikkeling
Wat belangrijk was op dat moment is dat belangrijke kunstenaars gebruik gingen maken van de lithografie-techniek zoals Picassso. Parijs wordt, zoals gezegd, na de tweede wereldoorlog het centrum voor deze nieuwe ontwikkeling. Zo kwam de grafische kunst in de lift, de ontwikkeling in Parijs, die op dat moment samenviel met de hele opleving in de beeldende kunstwereld met Parijs als centraal punt, wordt in de jaren zestig ook overgenomen in Londen. Er kwamen grafische centra waar kunstenaars als David Hockney hun werken maakten en tentoonstelden.
De een volgt het ander op: in de jaren 60 is er ook een Amerikaanse, soortgelijke, ontwikkeling gaande. Hun doel was om de grafische kunst tot bloei te brengen, de techniek te stimuleren en verder te ontwikkelen.
Nederlandse ontwikkeling
Nederland volgt snel in de jaren daarna. Veel kunstenaars werken met elkaar in Amsterdam als grafici, lithopersjes werden ontwikkeld, steendrukkerijen werden opgezet. En daarmee was de grafische kunst geboren. Vandaag de dag zien we dat terug in grafische kunst van o.a. Karel Appel, Bram van Velde, Marlene Dumas, Piero Dorazio, Victor Vasarely, Antoni Tàpies, Jef Diederen en vele anderen. Wij presenteren een collectie grafische kunst nu op Collectioneurs.nl